Amici, recept van Joost; ode aan de gehaktbal

Ode aan de gehaktbal

Gehaktbal

De graaf komt strijk en zet
’s nachts uit zijn hemelbed
omdat het koud buffet
dan weer wat is gezakt.
Gehuld in zijn peignoir
vraagt hij met veel misbaar
niet om de kaviaar,
maar om een bal gehakt.

De keeper die helaas
de spanning niet de baas,
verrast wordt door een pass
en er weer niets van bakt,
denkt als de coach dan flipt
en klachten naar hem snibt,
‘ach klets maar, mij ontglipt
straks niet de bal gehakt.’

Dit gedicht brengt mij op het merkwaardige verhaal van de Jordanese gehaktbal; vroeger waren de Hollandse garnaaltjes, zeker als je ze nog zelf moest pellen, veel goedkoper dan gewoon vlees. Mensen die het niet breed hadden (in de Jordaan), mengden hun gehakt dan met de Hollandse garnaaltjes en maakten zo hun gehaktballen. Nu is dit een zeer gewaardeerde culinaire uitspatting geworden, waarvan hier mijn eigen variant:

Meng 400 gram halfom gehakt met 100 gram Hollandse garnalen, een ei en 2 eetlepels paneermeel. Kruid met een centimeter geschaafde verse gember, een handje zeer fijngesneden verse bieslook of lenteui, twee theelepels Kikkoman sojasaus, peper en zout naar smaak. Draai er vier ballen van en braad ze goudbruin in de boter, blus af met een beetje water en laat ze +/- een kwartiertje verder garen. Mijn kinderen verslinden zoiets met sweet chilisaus erover bij de nasi. Over fusion gesproken…

Wie in een storm belandt,
wie in een file strandt,
wie rijles opgeeft want
al tien keer is gezakt,
wie zwaarder blijkt te zijn
dan vóór de slanke lijn,
vindt troost en dat is fijn
bij nog een bal gehakt.

Die bal treft altijd doel,
Die bal is vet en cool.
Hij wekt een oergevoel
bij wie naar vroeger snakt.
De aarde draait haar baan
niet om de zon of maan,
dit ondermaats bestaan
draait om de bal gehakt.

Marjolein Kool  1958
Uit: Bal gehakt. De nieuwe keuken
Anne Scheepmaker 2004